LIRUM LARUM LEPEL STEEL, DE DAT NICH KANN, DE KANN NICH VEEL.

De acht-tackige Steern

Wo de Dag anfangt

Vör 150 Johr keern de Quickborn rut

Niederdeutsche Literatur - John Brinckman

Ut de plattdüütsche Welt

Ut de Gill

Een vun uns Gill

Bidrag: Wokeen kann höger?

Maak mit bi de Fehrs-Gill

De Steern vörn op de eerste Siet hett en duppelte Krüüz-Struktur: Een Poor Duppelbalkens mit de twee Spitzen, waagrecht un lootrecht, to 'n annern eben-so en anner Balkenpoor üm 45 Graad dreiht.
He hett 8 Spitzen, dorvun ümmer twee un twee graad gegenöber. De Spitzen liggt op enen Kreisbagen, all liek wiet vunnanner weg.
Se deelt den Kreisbagen in 8 liekgrote Afsnitten. Jede Winkel an de Spitz mitt 45º, un 8 mal 45º sünd 360º.
De Mittelpunkt vun den Ümkreis is ok de Mittelpunkt vun den Steern. De Steern is symmetrisch, hett 4 Symmetrie-Assen: Een Ass waagrecht, een lootrecht; dorto twee Assen, de gegenöber dat eerste Assenpoor üm 45 Graad dreiht sünd.
Op disse Oort wiest uns de Steern sien Struktur, sien grote Regelmatigkeit, sienen Rhythmus un sienen ratschonalen Opbo. [So ´n Oort Figur heet Mandala.]
'keen dat wohrnehmen, dor dörchkieken kann, de hett enen Sinn för Struk-turen un för Ornung in de Welt, de kann mehr sehn as blot dat Chaos.
De Minsch, de dat tekent, un ok de, de dormit ümgeiht un dat ankickt, de kümmt dorbi in Ornung, kriggt Dörchblick, winnt sülben geistige Strukturen. - Dat is de Sinn vun jeedeen Mandala. [Dat Woort 'Mandala' kümmt ut Indien, ut dat Sanskrit, un bedüüdt soveel as 'Kreis'.]
H.K.

nach oben / na baben


Wo de Dag anfangt

En jungen Mann, de al wiet in de Welt rümkamen weer, vertell disse Geschicht:
"Buten vör dat Door vun en lütte Stadt in Indien stünn en Reeg armselige Hütten. Dor husen de Olen un Eensamen, man ok junge Froonslüüd, de mit ehr Kinner alleen weren.
Op den Platz mit de Hütten stünnen man blot en poor grote ole Bööm, un ünner disse Boom weer stöbige Eer rundüm, wassen wull dor rein gor nix.
Enen Morgen, al fröh an 'n Dag, keem en junge Fro ut ehr Hütt rut. Se huuk sick daal un keem bi un maal mit 'n Finger vör den Ingang vun ehr Hütt wat in den Stoff: Veer Teken, veer Steerns, in Null Komma Nix hintekent.
Se legg denn gau ehr Hannen vör de Bost tosamen, böög sick deep dal, richt sick wedder op un klopp veermal in de Hannen. De Vörhang vun de Hütt wörr to Siet schaben, veer Kinner, mit wenig an, störmen rut. Barfoot rennen se öber de stöbige Eer un öber dat hinweg, wat ehr Mudder in den Stoff tekent harr, hin na den Soot, un de veer Steerns weren dorbi denn glieks vun de lütten Foot daalpedd un wegwischt.
So weer dat jeden Morgen: De Kinner ehr Weg rin na den Dag güng hinweg öber dat Teken, dat de Mudder för jeedeen vun ehr Lütten mit enen Segenswunsch op de stöbige Eer maalt harr. Se weer tofreden un glücklich, dat dat so güng. - Un keeneen vun de Kinner wüss dor wat vun af."
H.K.

nach oben / na baben


Vör 150 Johr keem Klaus Groth sien "Quickborn" rut

De Klaus-Groth-Gesellschaft hett in ehr Johrsgaav 2002 an dat Quickborn-Jubiläum dacht un hett dorvun schreben, dat Groth sien "Quickborn" 150 Johr oolt is. - Wi wöllt heel tofreden sien, dat dat so rechttiedig kamen is, un wi wöllt hier en beten wat berichten öber Groth un sienen "Quickborn".
Klaus Groth, de vun 1819 bet 1899 leevt hett un in Dithmaschen opwussen is, is mit Lyrik un Vertellen, aver ok mit theoretsche Arbeiden för Platttdüütsch bekannt worrn. De bekanntsten Warken sünd sien "Quickborn, Volksleben in plattdeutschen Geschichten dithmarsischer Mundart", sien "Vertelln" un "Briefe über Hochdeutsch und Plattdeutsch". Mit den "Quickborn" hett he na mien Menen nich blot för de nedderdüütsche Literatur, man ok för sien un uns Plattdüütsch, en groot un wichtig Stück Arbeit daan; he hett mitholpen, de gesamte düütsche Literatur ok för de Mundoorten optosluten. (Johann Peter Hebel harr kort vörher den Anfang maakt, as he sien Alemannschen Geschichten schreev.) De Tiet weer günstig, de düütsche Romantik harr al anfungen, Riemels un Vertellen to sammeln un optoschrieben, de dat Volk bither öber Generatschonen hinweg vun Mund to Mund wiedervertellt harr. Dormit weren de Romantikers nich blot in Düütschland togangen, dat güng dörch ganz Europa, vun Finnland bit na Spanien, vun Irland bit na Russland. Siet de Tiet kennt wi de Sammlungen vun Volksleder, Kinnerriemels un Märken. - Klaus Groth sien "Quickborn" is een Deel vun dit grote Literatur-Kapitel un is de Anfang vun den nedderdüütschen Deel, de naher noch wieder güng mit anner Sammlers, so as Gustav Fr. Meyer un Willem Wisser.
Groth hett sien plattdüütschen Gedichten un Leder as Eerste rinstellt in den groten Goorn vun de düütsche Literatur. Op disse Oort hett he sien un uns Moderspraak to Ansehn verholpen, hett den Ünnergang vun de plattdüütsche Spraak stoppt un hett wichtige Vörarbeit leist för Reuter, Brinckman, Fehrs un anner Schrieverslüüd.
In 'n November 1852 keem Groth sien "Quickborn" bi Perthes, Besser & Mauke in Hamborg rut, utwiest ünner dat Johr 1853. - Na disse Oplaag sünd noch en Reeg anner Oplagen achteran kamen, naher mit Biller vun den Hambörger Maler Otto Speckter un mit enen Kommentor vun Müllenhoff. - De "Quick-born" is Groth sien eerstes un wichtigstes Book bleben.
In de Johrsgaav 2002 vun de Klaus-Groth-Gesellschaft findt wi enen Bidrag vun Prof. Dr. Reimer Hansen, Berlin. He weer as Schooljung in sien Heimatstadt Heid op de 100-Johr-Gedenkfier för den "Quickborn" dorbi, as Hermann Claudius en nees Gedicht op Klaus Groth vördragen hett, dat wi op de neegste Siet weddergeben köönt. Dat is an keen anner Stell to finnen.
H.K.

An Klaus Groth

O höör uns an, Klaus Groth!
Wi sünd in depe Noot.
Wi staht as an den Kaak.
Verloren is uns Spraak,
uns Moderspraak. Dat 's heel,
as stünnen wi ahn Seel.
O höör uns an, Klaus Groth,
üm unse depe Noot!

Dor kümmt he dal un seggt:
Ool Jung, dat weer je slecht.
Ool Jung, du sühst to swatt.
Dat Hart snackt jümmer Platt.

So lang de solte See noch geiht,
so lang de witten Wulken weiht,
so lang de Regen rünnerschuert,
so lang de Swulk ehr Nest noch muert,
so lang de Bööm in 'n Wind sik weegt,
ehr Kindeken de Moder heegt,
so lang de Buer noch seit un meiht,
uns Plattdüütsch nich vergeiht.
Mien Jung, du sühst to swatt.
In 'n Heben ok snackt s' Platt.
De leve Gott de röppt mi. Höör!
Ick lees Em jüst ut 'n Quickborn vör!

Hermann Claudius

['Kaak' = Schandpfahl, Pranger]

"Stärker als bei Reuter wird der Weg zum Naturalismus bei dem Rostocker John Brinckman sichtbar (1814 - 1870). Man erlebt bei ihm das sinnvoll Notwendige der literarischen Spracherweiterung durch die Verwendung des Niederdeutschen, insofern bei ihm, vor allem in seiner vitalen, kraftvollen Lyrik, dieses Niederdeutsche sozusagen in Seelenschichten hinabgeht, zu denen das Hochdeutsche nicht oder nur mit viel Mühe hinunterkommt. Bildlich gesprochen: das Hochdeutsche liegt bei den Niederdeutschen wie eine deckende Schicht über der eigentlichen ererbten Wortwelt, die ihrerseits viel tiefer greift und damit viel mehr Wirklichkeit, äußere wie innere, fassen und dichterisch möglich machen kann. Bei Brinckman spürt man diese Seins- und Realitätserweiterung am deutlichsten in seiner Lyriksammlung 'Vagel Grip', vor allem, wenn man sie neben seine blassen, hochdeutschen Dichtungen stellt: Blut geht nur in die Worte aus seiner eigenen niederdeutschen Weit ein. Sein berühmtestes Buch 'Kasper Ohm un ick' steht neben - und streckenweise sogar über - Reuters 'Stromtiet'. In der Gestalt des alten Kapitän Pött, des einzigen echten Ostseefahrers der deutschen Dichtung, steckt mehr Kraft ... als in Onkel Brösig oder seinem Dichter. Brinckman war weiter in der Weit herumgekommen als Reuter. Er hatte sich in der Zeit der Demagogenriecherei ein paar Jahre in Amerika herumgetrieben und von dort fast so etwas wie einen Sealsfield-Zug mitgebracht, der gibt noch dem putzigen Biedermeier Kasper Ohms zuweilen einen Hauch nicht nur von See-, sondern von Weltweite ..."

[Auszug aus Fechter, Geschichte der Deutschen Literatur]

Un schüll ick ihrer vun di gahn

Un schüll ick ihrer vun di gahn,
dat maakt mi gor to bang;
am leevsten güng 'ck mit di tosaam
den letzten sworen Gang.
Ick heff mi so, uns Herrgott weet,
an di, Hannjochen, wennt,
dat schütt mi up mien Hart so sweer,
wenn uns de Dood nu trennt.

Un schüll ick ehrer vun di gahn,
as wi dat denkt all beid,
denn wääs man nich so trurig, Hans,
dat do mi nich to leed!
Denn tööv ick in mien Graff so lang,
Hannjochen, bet du kümmst
un as dien oll Bruut af mi haalst
un mit to Gott mi nimmst.

Niederdeutsch ist die andere deutsche Sprache

Im Streit darüber, ob Niederdeutsch als deutsche Sprache im Behördenverkehr zulässig ist oder nicht, ... stellt ein Gutachten des Direktors der Niederdeutschen Abteilung des Germanistischen Instituts der Universität Kiel, Prof. Dr. Hubertus Menke fest, dass Hochdeutsch und Niederdeutsch "seit jeher Deutsch genannt werden." - "Damit ist das vordem exklusiv praktizierte Staatssprachenprinzip durch ein Territorialsprachenprinzip ergänzt worden. Ebenso wie die Sprecher des Hochdeutschen haben die Sprecher des Niederdeutschen keine Distanz zur deutschen Nation: Sie sind Deutsche und haben zur deutschen Nationalstaatsbildung gleichermaßen beigetragen".
Hubertus Menke hett ok mit en Gootachten, wona Plattdüütsch nich blot en Mundoort, sünnern en Spraak is, den Weg dorför free maakt, dat Plattdüütsch in de Europääsche Sprakencharta opnahmen worr (s. Heft Nr 13, S. 5 ff.).


Kein Geld aus Berlin für die Förderung des Niederdeutschen

Das Institut für niederdeutsche Sprache hatte Ende letzten Jahres den Staatsminister für kulturelle Angelegenheiten, Nida-Rühmelin, an die Verpflichtungen aus der Europäischen Charta der Regional- und Minderheitensprachen erinnert. Nida-Rühmelins Behörde reagierte streng: Solange zwischen Bund und Ländern die Diskussion über die Kulturhoheit nicht abschließend entschieden sei, würde man keine neuen Förderungen in Angriff nehmen ... Kein Wort wird darüber verloren, dass andere Sprachgruppen mit Bundesmitteln gefördert werden, wie zum Beispiel die Sorben, die in diesem Jahr 1,54 Mio € erhalten. Ob und welche Beträge andere Sprachgruppen erhalten, darüber verweigern das Bundesinnenministerium und Bundespresseamt die Auskunft. (Weitere Informationen gibt Dr. Claus Schuppenhauer im Institut für niederdeustche Spra-che in Bremen.)


Pflanzennamen plattdeutsch von A bis Z

Gärtnermeister Heinrich Evers aus Neustadt in Holstein hat im Internet eine Sammlung plattdeutscher "Blomen-, Bööm- un Plantennaams" angelegt, inzwischen über 3000 Begriffe (www.blumen.evers.de). Allein das Gänseblümchen bringt es auf 70 plattdeutsche Namen.


Plattdeutscher Harry Potter wurde nachgedruckt

Innerhalb weniger Wochen war die erste Auflage des erste Bandes "Harry Potter un de Wunnersteen" vergriffen. Eine zweite Auflage dieses Bandes aus dem Verlag Michael Jung in Kiel musste nachgedruckt werden.


Fritz-Reuter-Preis 2002

Georg Bühren aus Münster erhält in diesem Jahr den renommierten Fritz-Reuter-Preis der Hamburger Carl-Toepfer-Stiftung. Diesen höchst dotierten niederdeutschen Kultur-Preis (7.500 €), der alle zwei Jahre vergeben wird, erhielt Bühren für seine Gedichte, die ... "in der Tradition einer Mundartpoesie stehend, der literarischen Moderne verpflichtet sind und der niederdeutschen Literatur neue Räume erschließen."


Unkenntnis über die Sprachencharta

Über die Europäische Charta der Regional- und Minderheitensprachen müsse weitaus besser als bisher informiert werden, hat der Verein für ein zweisprachiges Ostfriesland, Oostfreeske Taal, gefordert. Seitens der Politiker würde für die Sprache oft nur dann etwas unternommen, wenn es öffentlich Druck gebe.


Fohrplaan

Das größte regionale Verkehrsunternehmen in Niedersachsen, KVK Stade, hat über 80 Haltestellennamen seiner Linie 25 im Kehdinger Land ins Plattdeutsche übersetzen lassen. Zu seinem 75-jährigen Bestehen 2003 will der Verkehrsbetrieb sein komplettes Fahrplanbuch mit über 7.000 Haltestellen in der Elbe-Weser-Region zweisprachig vorlegen. Die neuen Fahrpläne sollen einen Beitrag leisten zur Förderung der niederdeutschen Sprache. Die Haltestellen-Durchsagen in den Bussen bleiben aber zunächst hochdeutsch. Sollte jedoch ein Fahrer den Haltestellennamen auch plattdeutsch ausrufen, so würde man nichts dagegen unternehmen ...


Talk op Platt wurde 20

Die NDR-Fernsehreihe, die auch schon einmal auf der Kippe stand und für deren Fortbestand sich zusammen mit anderen Plattdeutsch-Freunden auch der jetzige Vorsitzende der Fehrs-Gilde eingesetzt hatte, besteht nun über 20 Jahre. Seit dem Start im April 1982 gab es 135 Sendungen.


Neuer Kindertheater-Preis

Als Anreiz für niederdeustche Autoren hat der Plattdeutsche Verein von Viöl und Umgebung einen Autorenwettbewerb für plattdeutsches Kinder- und Jugendtheater ausgelobt. Gesucht werden niederdeutsche Theaterstücke und Sketche mit drei bis sechzig Minuten Spielzeit zur Aufführung in Kindergärten, Schulen und Jugendgruppen. Der neue Preis ist von der Stiftung Volksbank-Raiffeisenbank Husum mit 2.500 € ausgestattet und soll alle zwei Jahre ausgeschrieben werden. (Weitere Informationen hat Hans-Jes Hansen in Viöl, Tel. (0 48 43) 13 44.)


nach oben / na baben



Ut de Gill

Nee Maten

Dree nee Maten köönt wi begröten: Dietmar Löffler ut Bad Abbach, Hartwig Moll ut Lübeck, Peter Schütt ut Wilster. Hartli willkamen!


Christa Heise-Batt bi de "Apen Döör" in ´t Ohnsorg-Theater

An 'n Sünndag, den 1. September 2002, is bi dat Ohnsorg-Theater in Hamborg "Apen Döör": Klock twölf bit Klock söss (12.00 - 18.00) kann en dor allens bekieken: de Bühn, de Inrichten achter de Bühn, den Fundus, de Warksteed, un en kann ok Schauspelers drapen. Dorto gifft dat en Lees-Café, un hier leest uns Littmaat Christa Heise-Batt Klock halbig dree (14.30) egen plattdüütsche Geschichten.


Günter Harte in Stormarn

An 'n Freedag, den 20. September 2002, üm Klock halvig acht (19.30) kümmt Günter Harte na den Heimat- un Börgervereen Glinn in Glinn (Glinde) in dat Kulturzentrum "Glinner Möhl".


nach oben / na baben


Een vun uns Gill

Ne´e Reeg in "Blätter der Fehrs-Gilde"

Weil die Blätter auch der persönlichen Wahrnehmung unserer Gilde-Mitglieder dienen sollen, planen wir die Einrichtung einer neuen Reihe "Een vun uns Maten", die von unserem Mitglied Christa Heise-Batt betreut wird.


Een vun uns Gill - Karl-Emil Schade

Anfangen müch ick disse Rubrik mit uns Maat siet vele Johren, unsen Theologen un Översetter Karl-Emil Schade, de an 'n 5. Juli 2002 sienen 75. Geburtsdag fiert hett. - 'n Grund mehr, em to ehren. Dree Johrteihnte stünn he op de Kanzel vun sien Gemeend in Hanerau-Hademarschen. He hett dat Ole Testament ut den Uurtext översett un achternah ok noch de Apokryphen, de dortohöört. Nu is he dorbi, dat Niee Testament to översetten. - Dorto nu dit Interview.

Fraag: Negen Johr hebbt Se an Ehr Översetten arbeidt, nu sünd Se bi dat Niee Testament anlangt. Wo süht dat ut? Wöllt Se Luther Konkurrenz maken?
Schade: Ganz seker nich. An Luther sien kraftvull Spraak kümmt nüms ran. He hett ja ok de düütsche Spraak ganz besunners präägt. Ick kann för mi seggen, dat ick dat Ole Testament in de plattdüütsche Spraak översett heff, wat toletzt vör 500 Johren mit de "Lübecker Bibel" in ähnliche Oort un Wies passeert is. Man dat weer en Översetten ut de latiensche Spraak. Ick heff en Översetten ut den hebräischen Uurtext vömahmen. Un, mag ween, ick bün bit nu to de Eenzig, de de Apokryphen översett hett.
Fraag: ls dat noch 'Hobby', or verstaht Se sick as Missionar?
Schade: Nich dat een, nich dat anner. Dat Översetten vun dat Ole Testament weer ja en Deenstopdrag vun de Noordelvsche Kark. Man dat Oversetten vun de Apokryphen as ok vun dat Niee Testament, dat sünd reine 'Hobbys'.
Fraag: Kümmt Ehr Arbeit nich 100 Johr to laat? Hüüttodaags snackt un lehrt ja jümmer weniger Minschen Plattdüütsch.
Schade: Nee, so is dat nich. Vör 100 Johr hett man noch weniger na Plattdüütsch fraagt. Dat keem eerst na den Tweten Weltkrieg. Dor vör wull man - ok jüüst bi de Kark - vun Plattdüütsch nich veel weten.
Fraag: Gifft dat nich liekers jümmer mehr Minschen, de mit dat, wat bi Ehr Arbeit rutkümmt, nich veel anfangen köönt?
Schade: Dat seh ick anners. Dat gifft, besunners op 't Land, 'n Barg Minschen, de Plattdüütsch snacken doot. Dat mark ick an den Erfolg vun mien Oversetten vun dat Ole Testament. Middewiel sünd dree Oplagen druckt, un ick heff sogor Böker na Amerika, Frankriek un Belgien schickt. Dat kümmt jümmer wedder vör, dat disse Texten in 'n Goddesdeenst insett ward un bi de Minschen op 't Best ankaamt.
Fraag: Mehr as teihn Johr Arbeit mit Översetten, för sick in de Kamer, dor gifft dat doch seker Daag, wo Se de Nees vull hebbt?
Schade: O ja, dat hett dat geven. Besunners bi Parts vun dat Ole Testament, de extrem swoor sünd. Man, wat ick eenmal anfungen heff, dat versöök ick, ok to Enn to bringen.
Fraag: Wann sünd Se, wenn allens so lopen deit, as se sick dat wünscht, mit dat översetten vun dat Niee Testament fardig?
Schade: Ick denk un hoff, so in woll goot twee Johr.
Fraag: Un wat kümmt dornah? -
Schade: Denn gifft dat anner Hobbys, de to kort kamen sünd, so as Goornarbeit un veel, veel Lesen.
Fragerin: Leve Karl-Emil Schade, wi wünscht noch lange Tiet Kraft un Moot to Arbeit un Hobby. Blievt Se gesund un gaht Se mit Toversicht in 't 76. Levens-johr!
Christa Heise-Batt


nach oben / na baben


Bidrag: Wokeen kann höger?

"Denk mal an, mien Jung hett al sienen eersten Tähn", sä Uwe Schröder sien Mudder, de Nabersch vun Fro Schütt, as de Jung söss Maanden oolt weer. - Jan Schütt sien Mudder suus foorts na Huus un steek den Dumen bi ehren Jung in 'n Mund, man dor weer nix to föhlen.
"Denk mal an, wenn he wat faat kriggt, dor he sick an fastholen kann, denn kann Uwe al stahn", sä Fro Schröder 'n poor Weken later to Fro Schütt. - De güng denn na Huus, reet ehren Jung ut de Weeg un steil em an 't Sofa; man sien lütten krummen Been bögen sick ünner em weg, un he füll an de Eer un ween.
"Denk di, Uwe kann lopen! Dat ward mal 'n düchtigen Sportsmann", sä sien Mudder noch 'n poor Weken later. - Do föhr Jan sien Mudder mit ehren Jung na 'n Dokter un fröög, wat de lütt Jan nich'n Lieden harr; man he weer ganz gesund. "De Kinner loopt nich all mit dat sülbige Oller", meen de Dokter.
Man ok för Jan kemen gode Tieden. "Denk mal, Jan kann al 'Plattenspeler' seggen", sä Jan sien Mudder to Uwe sien Mudder, as de Jungs man knapp twee Johr oolt weern. - Uwe sien Mudder güng na Huus, keek ehren Jung an un sä: "Segg mal 'Plattenspeler!'" - "Paddenpele" sä Uwe, un dat weer nu nich richtig!
As Jan un Uwe to School güngen, do kemen se an eenen Disch to sitten. Se harrn de besten Frünnen sien kunnt, man wo kunn dor Fründschop opkamen, wenn se ümmer üm de Wett lehren müssen? Jeedereen sull un wull ümmer de beste sien. So weer jem dat bibröcht worrn, so lang as se denken kunnen. - Wenn de Lehrerin ünner Uwe sien Rekenopgaben en 1 ünnerschreev, denn weer Uwe de Petersill verhagelt, un to Huus seet he denn un reken, bit em de Kopp anfüng to susen. Un wenn Uwe in de Turnstunn Bifall kreeg, as he op de Hannen dörch de Turnhall leep, do ööv Jan den ganzen Nameddag to Huus, dat he dat Kunststück ok lehren dee.
Un denn seet enes Daags Jan in 'n Appelboom un bölk "Schietbüdel", dorüm, dat Uwe hüüt bi 'n Hoochsprung fief Zentimeter höger hüppt weer. - "Du sullst man leber noch düchtig Hoochsprung öben, statt baben in'n Boom sitten un öllere Lüüd anpöbeln", sä Uwe. - De 'öllere Persoon' weer h e . He weer twee Daag öller as Jan.
Mit Hoochsprung kannst mi nich menen", sä Jan, "jedenfalls nich vun ünnen na baben. Ick will wetten, dat du nich so hooch dal springst as ick. Ick jump hier ut 'n Appelboom rut, dat waagst du di nich!" Dormit sprüng he jüst vör Uwe öber 'n Tuun, hangel sick wedder hooch un sprüng noch 'n twetes Maal.
De Jungs buten op de Straat stünnen un keken to. Welk höllen mit Jan, un welk vun jem höllen mit Uwe. "Du kannst noch höger dalhüppen, Jan", reep een vun Jan sien Partei.
"De kann nix", bölken Uwe sien Mackers. - Do klatter Jan op dat Dack vun de Garaasch. - "Vun hier ut spring i c k ", rööp he na Uwe röber, un denn sprüng he.
Uwe tröck de Nees kruus un sä, vun 't Garaaschendack weer he al mit twee Johr dalhüppt. "Aber ick spring vun den hööchsten Bretterstapel op Krohn sienen Timmerplatz", prahl he. All de Jungs setten sick in Bewegung na Krohn sienen Timmerplatz, un se weren begeistert, as Uwe op den Bretterstapel klatter un vun baben dalsuus. - Jan grübel na: Wat sull he sick nu noch utdenken?
"Ick spring baben vun den Kiosk dal. An de hööchste Stell", sä he luut.
"Uns Uwe blifft Sieger!", bölken den sien Mackers, un Uwe klatter op dat Dack vun den Kiosk un keek na ünnen. Ein swinnel. "Ha, du troost di nich, du Schietbüdel!", höhn Jan. Do sprüng Uwe. Ünnen bleev he in lütten Stoot liggen. De Slag weer ein doch mächtig dörch Mark un Been gahn.
Nu müss Jan sick wat Nees utdenken, he müss Uwe enen Denkzeddel verpassen! - Mit een Mal seeg he dor, wo Uwe landt weer, enen Regenworrn ut de Eer krupen. Do keem em en Idee: "Ick kann en Mett opeten, dat kannst du nich!"
In `n Wuppdi harr he de Mett dalsluukt. "Bravo, Jan!", repen Jan sien Mackers.
"Uwe kann dat ok!", repen Uwe sien Frünnen, un se güngen foorts bi un söchen enen Worm. - Uwe wörr ganz witt üm de Nees. Dat harr den Anschien, as weren Metten nich graad wat Feines för em. - Do harrrn sien Mackers al en ünner 'n Steen funnen un bröchen ehr an. "Dat schaffst du nich, du Schietbüdel!", sä Jan.
Uwe kneep de Ogen dicht un slöök den Regenworm dal. Man he müss sick denn kort ümdreihen un achter ´n Boom verswinnen. As he wedder vörkeem, sä he: "Metten freten kann jeedeen Schietbüdel; aber ick bün vun 't Dack dor dalhüppt, un d e n Rekord brickst du nich!" - "Dat maakt he d o c h !", schreeg Jan sien Partei. - "Dat maakt he n i c h !", bölken Uwe sien Mackers.
"Ick spring sogor vun den Holtschuppen", sä Jan. Aber he kreeg en Gooshuut in'n Nacken, as he dat sä. - "Bravo!", repen Jan sien Frünnen. - "Dat waagst du nienich!", sään Uwe sien.
De Ledder wörr an den Gebel vun Krohn sienen Holtschuppen stellt. - Jan klatter mit weke Kneen de Ledder rop. He stünn baben op dat Holtschuppendack. He keek na ünnen. De Frünnen segen man bannig lütt ut, dor ünnen! Nu wull he losspringen. - Dat weer gräsig hooch! He höll de Luft an un snack in Stillen mit den leben Gott, dat de doch de Fööt den Befehl to in Springen geben sull. Man de Fööt de deen dat nich vun alleen. - "He hett Schiss!"; bölk Uwe.
"Maak du em dat vör!", schreen Uwe sien Mackers, "spring d u dor dal, Uwe, denn kann he dor baben stahn blieben un sick schamen!" - Oha, dat weer nich graad dat, wat Uwe wull. Dat müss doch woll langen, dat he vun den Kiosk bi ´n Bahnhoff sprungen weer! - "Uwe is woll nich koppfast", höhnen Jan sien Mackers, "de Bonschebood an'n Bahnhoff, wat is dat al! Hunnertmal kann Jan dor dalhüppen. - Wat Jan?" - "Kloor!", reep Jan vun 't Holtschuppendack. Em weer to Moot, as wull he nich noch eenmal in 't Leben na ünnen springen, nich mal vun in Tuun hindal. - Do klatter Uwe op ´t Dack. - "Schietbüdel!", sä Jan ganz lies to em. - "´n Schietbüdel büst d u ", sä Uwe. Denn keek he na ünnen un kunn ´n ganze Wiel gor nix mehr seggen. -
"Spring, Jan!", bölken de Frünnen ünnen. - "Spring, Uwe!", bölken den sien Frünnen. "Spring, Jan, denn platzt he vör Woot!", sticheln Jan sien Mackers. - "Spring, Uwe, denn sall Jan sick wat schamen!" - - Uwe un Jan möken de Ogen to. Tosamen susen se na ünnen. - - -
"Wo kann dat angahn", meen de Dokter, as he Uwe sien rechtes un Jan sien linkes Been schient harr. Twee braken Been in een un de sülbige Stunn! - "Wi wullen sehn, keen höger dalhüppt", sä Jan. Dorna legen se nebenenanner, jedereen in sien Krankenhuusbett. Denn sä Jan: "Woto weer dat egentlich goot, dat wi vun 't Holtschuppendack jumpt sünd?" - Denn lachen de beiden, dat dat man so dröhnen dee. - "Un woto", sä Uwe, "hebbt wi de Metten freten?"
Heinrich Kahl na Astrid Lindgreen


nach oben / na baben